ayastefanos antlaşması ne demek?

Ayastefanos Antlaşması (3 Mart 1878)

Ayastefanos Antlaşması, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) sonunda, Rusya ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 3 Mart 1878 tarihinde İstanbul yakınlarındaki Ayastefanos (Yeşilköy)'ta imzalanan bir barış antlaşmasıdır. Osmanlı Devleti için oldukça ağır şartlar içeren bu antlaşma, Avrupa devletlerinin (özellikle İngiltere ve Avusturya-Macaristan) çıkarlarına ters düşmesi nedeniyle yürürlüğe girmemiş, yerine aynı yıl Berlin Antlaşması imzalanmıştır.

Antlaşmanın Temel Maddeleri ve Sonuçları:

• Büyük Bulgaristan Prensliği'nin Kurulması: En önemli maddelerden biri, Büyük Bulgaristan Prensliği adı altında Osmanlı Devleti'ne bağlı özerk bir devletin kurulmasıydı. Bu prensliğin sınırları oldukça geniş tutulmuş, Makedonya ve Trakya'nın büyük bir bölümünü kapsaması öngörülmüştür. Bu durum, Rusya'nın Balkanlar'daki nüfuzunu önemli ölçüde artıracağı endişesi yaratmıştır.

• Sırbistan, Karadağ ve Romanya'nın Bağımsızlığı: Sırbistan, Karadağ ve Romanya bağımsızlıklarını kazanmıştır.

• Bosna-Hersek'e Özerklik: Bosna-Hersek'e özerklik verilmiştir.

• Doğu Beyazıt ve Kars'ın Rusya'ya Bırakılması: Doğu Beyazıt ve Kars bölgeleri Rusya'ya bırakılmıştır.

• Osmanlı Devleti'nin Savaş Tazminatı Ödemesi: Osmanlı Devleti, Rusya'ya büyük bir savaş tazminatı ödemekle yükümlü tutulmuştur.

• Ermeni Reformları: Osmanlı Devleti, Ermeni bölgelerinde ıslahat yapmayı kabul etmiştir.

Antlaşmanın Önemi:

Ayastefanos Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu için bir dönüm noktası olmuştur. Balkanlar'daki nüfuzunun önemli ölçüde azalmasına ve toprak kayıplarına yol açmıştır. Antlaşma, Berlin Kongresi'ne giden süreci başlatmış ve Avrupa devletlerinin Osmanlı toprakları üzerindeki rekabetini daha da artırmıştır. Yürürlüğe girmemiş olsa bile, Büyük Bulgaristan Prensliği'nin kurulması fikri, Balkanlar'da uzun süreli siyasi gerilimlere neden olmuştur.